 |
| Quyền Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc phát biểu tại cuộc họp của Hội đồng Bảo an. (Ảnh: Reuters) |
"Việc Mỹ ném bom các cơ sở hạt nhân của Iran đánh dấu bước ngoặt nguy hiểm. Chúng ta phải hành động, ngay lập tức và quyết đoán, để chấm dứt giao tranh và quay trở lại các cuộc đàm phán nghiêm túc, bền vững về chương trình hạt nhân của Iran", Tổng thư ký Liên Hợp Quốc (LHQ) Antonio Guterres phát biểu trước cuộc họp của Hội đồng Bảo an ngày 22/6.
Thế giới đang chờ đợi phản ứng của Iran sau khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố Mỹ đã "phá hủy" các cơ sở hạt nhân quan trọng của Tehran, cùng Israel tham gia hành động quân sự lớn nhất của phương Tây chống lại Tehran kể từ cuộc cách mạng năm 1979.
Nga và Trung Quốc lên án chiến dịch tấn công của Mỹ
"Hòa bình ở Trung Đông không thể đạt được bằng cách sử dụng vũ lực. Các biện pháp ngoại giao để giải quyết vấn đề hạt nhân Iran vẫn chưa cạn kiệt, và vẫn còn hy vọng về một giải pháp hòa bình", Đại sứ Trung Quốc tại LHQ Fu Cong phát biểu.
Trong khi đó, quyền Đại sứ Mỹ tại LHQ Dorothy Shea nói rằng đã đến lúc Washington phải hành động quyết đoán, thúc giục Hội đồng Bảo an kêu gọi Iran chấm dứt mục tiêu xóa sổ Israel và dừng phát triển vũ khí hạt nhân.
"Iran từ lâu đã che giấu chương trình vũ khí hạt nhân và cản trở những nỗ lực thiện chí của chúng tôi trong các cuộc đàm phán gần đây. Iran không thể có vũ khí hạt nhân", bà nói.
Đại sứ Nga tại LHQ Vassily Nebenzia nhắc lại chuyện cựu Ngoại trưởng Mỹ Colin Powell phát biểu tại Hội đồng Bảo an năm 2003 rằng Tổng thống Iraq Saddam Hussein là mối nguy hiểm hiện hữu đối với thế giới vì sở hữu kho vũ khí hóa học và sinh học.
"Chúng ta lại bị yêu cầu tin vào những câu chuyện của Mỹ, một lần nữa gây ra đau khổ cho hàng triệu người dân Trung Đông. Điều này củng cố niềm tin của chúng ta rằng lịch sử không dạy cho các đồng nghiệp Mỹ điều gì cả", ông nói.
Iran yêu cầu Hội đồng Bảo an triệu tập cuộc họp
Đại sứ Iran tại Liên Hợp Quốc Amir Saeid Iravani cáo buộc Israel và Mỹ phá hoại ngoại giao, khẳng định mọi cáo buộc của Mỹ đều vô căn cứ và hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân "đã bị thao túng thành vũ khí chính trị".
"Thay vì đảm bảo quyền hợp pháp của các bên đối với năng lượng hạt nhân hòa bình, nó đã bị lợi dụng làm cái cớ cho hành động xâm lược và hành động phi pháp gây nguy hiểm cho lợi ích tối cao của đất nước tôi", Đại sứ Iravani phát biểu.
Đại sứ Israel tại Liên Hợp Quốc Danny Danon ca ngợi hành động của Mỹ với Iran. "Đây chính là tuyến phòng thủ cuối cùng khi mọi tuyến khác đều thất bại", ông nói. Ông cáo buộc Iran sử dụng tiến trình đàm phán về chương trình hạt nhân như một sự ngụy trang để câu giờ nhằm chế tạo tên lửa và làm giàu uranium.
"Cái giá của việc không hành động sẽ là thảm khốc. Một Iran sở hữu vũ khí hạt nhân sẽ là bản án tử hình đối với các bạn cũng như đối với chúng tôi", Đại sứ Israel nói.
Chưa rõ khi nào Hội đồng có thể bỏ phiếu cho dự thảo nghị quyết. Nga, Trung Quốc và Pakistan đề nghị các thành viên Hội đồng chia sẻ ý kiến của họ trước tối 23/6. Mỗi nghị quyết cần ít nhất 9 phiếu thuận và không có phiếu phủ quyết nào của Mỹ, Pháp, Anh, Nga hoặc Trung Quốc để được thông qua.
Mỹ có khả năng sẽ phản đối dự thảo nghị quyết, trong đó có nội dung lên án việc tấn công vào các địa điểm và cơ sở hạt nhân của Iran. Dự thảo không nêu tên Mỹ hay Israel.
"Chỉ riêng hành động quân sự không thể mang lại giải pháp lâu dài cho những lo ngại về chương trình hạt nhân của Iran. Chúng tôi kêu gọi Iran kiềm chế ngay bây giờ, và chúng tôi kêu gọi tất cả các bên quay trở lại bàn đàm phán và tìm ra giải pháp ngoại giao ngăn chặn leo thang hơn nữa và chấm dứt cuộc khủng hoảng này", Đại sứ Anh Barbara Woodward phát biểu tại cuộc họp.
Người đứng đầu cơ quan giám sát hạt nhân của LHQ Rafael Grossi cho biết, mặc dù có thể nhìn thấy các hố bom tại cơ sở Fordow của Iran, nhưng "không ai, kể cả IAEA, có thể đánh giá thiệt hại dưới lòng đất".
"Iran đã thông báo với IAEA rằng không có sự gia tăng mức độ bức xạ ra bên ngoài tại cả 3 địa điểm", ông Grossi cho biết.
Iran chuyển urani ra khỏi cơ sở hạt nhân trước khi bị tấn công?
 |
| Cơ sở hạt nhân Fordow của Iran sau cuộc tấn công của Mỹ. Ảnh: AP |
Hai quan chức Israel cho biết cơ sở Fordow làm giàu urani - vốn nằm sâu trong núi và được gia cố vững chắc - đã hứng chịu thiệt hại nặng từ cuộc không kích của Mỹ, song không bị phá hủy hoàn toàn. Theo đánh giá sơ bộ, Iran dường như đã di chuyển thiết bị và một lượng urani khỏi cơ sở trước khi bị tấn công.
Mỹ cảnh báo Iran không nên trả đũa
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cảnh báo Tehran không nên trả đũa các cuộc không kích của Washington nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran, cho rằng hành động như vậy sẽ là "sai lầm nghiêm trọng”.
 |
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio. Ảnh: AP |
Trong khi đó, Phó Tổng thống Mỹ JD Vance khẳng định Tổng thống Donald Trump có thẩm quyền theo Hiến pháp để tấn công Iran, đồng thời tuyên bố đây không phải là khởi đầu cho một cuộc xung đột "kéo dài" khác ở Trung Đông.
Quốc hội Iran thông qua nghị quyết đóng eo biển Hormuz
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã kêu gọi Trung Quốc thúc giục Iran không đóng eo biển Hormuz, sau khi Washington tiến hành các cuộc không kích nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran. “Tôi khuyến khích Chính phủ Trung Quốc gọi điện cho họ về vấn đề đó, bởi vì họ phụ thuộc rất lớn vào eo biển Hormuz để nhập khẩu dầu”, ông Rubio – đồng thời là Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ – cho biết.
“Nếu họ làm vậy, đó sẽ là một sai lầm khủng khiếp nữa. Đó là hành động tự sát về kinh tế đối với họ. Và chúng tôi có nhiều lựa chọn để đối phó với điều đó, nhưng các quốc gia khác cũng nên quan tâm. Việc đó sẽ làm tổn hại đến nền kinh tế của các nước khác còn nhiều hơn cả Mỹ”, ông Rubio cho biết thêm và nhấn mạnh rằng nếu Iran thực hiện việc đóng eo biển Hormuz, đó sẽ là một hành động leo thang nghiêm trọng và xứng đáng nhận được phản ứng từ Mỹ và các nước khác.
Tổng thống Pezeshkian tố cáo Mỹ và Israel xâm lược
Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian ngày 22/6 tham gia vào dòng người biểu tình phản đối cuộc tấn công được coi là hành động quân sự nghiêm trọng nhất của Mỹ nhắm vào hạ tầng hạt nhân của Tehran từ trước đến nay. Việc một nguyên thủ quốc gia trực tiếp xuống đường thể hiện lập trường cứng rắn của chính quyền Iran trong bối cảnh căng thẳng khu vực leo thang.
Lãnh đạo tối cao Iran lên tiếng
Lãnh đạo tối cao Iran Ali Khamenei đã đưa ra phản ứng đầu tiên sau khi Mỹ không kích một số cơ sở hạt nhân của Iran.
Trên mạng xã hội X, ông Khamenei tuyên bố chiến dịch không kích do Israel phát động từ ngày 13/6 là “một sai lầm nghiêm trọng”, đồng thời cảnh báo Iran sẽ đáp trả mạnh mẽ đối với Israel.
Pakistan cho rằng quyết định của ông Trump về việc ném bom các cơ sở hạt nhân của Iran đã vi phạm luật pháp quốc tế, cho rằng ngoại giao là con đường duy nhất để giải quyết cuộc khủng hoảng Iran.
