 |
Tổng thống Mỹ Donald Trump. (Ảnh: Reuters) |
Sau nhiều ngày cân nhắc, quyết định của Tổng thống Mỹ Trump về việc tham gia chiến dịch quân sự của Israel chống lại Iran cho thấy sự leo thang đáng kể trong cuộc xung đột.
"Tất cả các máy bay đều an toàn trên đường trở về", Tổng thống Trump cho biết trong một bài đăng trên Truth Social. Ông chúc mừng "những chiến binh Mỹ vĩ đại của chúng ta".
"Rất nhiều bom đã được thả xuống cơ sở chính, Fordow", ông nói. "Fordow đã bị phá hủy. Iran giờ phải đồng ý chấm dứt cuộc xung đột này”.
Tổng thống Mỹ có bài phát biểu trên truyền hình từ Phòng Bầu dục lúc 22h (giờ địa phương).
Một quan chức Mỹ giấu tên nói với Reuters rằng máy bay ném bom B-2 của nước này đã tham gia các cuộc không kích.
Reuters đã đưa tin trước đó về hoạt động của máy bay ném bom, có thể được trang bị để mang theo những quả bom xuyên phá mà các chuyên gia cho rằng cần thiết để tấn công Fordow, cơ sở nằm sâu dưới một ngọn núi.
Đài truyền hình công cộng Kan của Israel trích dẫn lời một quan chức Israel cho biết, nước này "phối hợp hoàn toàn" với Washington về cuộc tấn công của Mỹ.
 |
Máy bay ném bom B-2 Spirit của Không quân Mỹ. (Ảnh: Reuters) |
Các quan chức quân đội Israel thông báo trước đó vào ngày 21/6, rằng họ đã hoàn thành một loạt các cuộc không kích khác ở phía tây nam Iran, nhắm vào hàng chục mục tiêu quân sự.
Truyền hình nhà nước Iran xác nhận thông tin về các vụ không kích nhắm vào ba cơ sở hạt nhân chiến lược của nước này, tại Fordow, Natanz và Isfahan. Tuy nhiên, cơ sở Fordow chỉ bị hỏng phần cửa ra vào.
Israel đã phát động chiến dịch tấn công Iran với lý do muốn loại bỏ khả năng Tehran phát triển vũ khí hạt nhân. Iran cho biết chương trình hạt nhân của nước này chỉ nhằm mục đích hòa bình.
Những nỗ lực ngoại giao của các quốc gia phương Tây nhằm ngăn chặn xung đột leo thang đã không thành công.
Trong những ngày gần đây, các nghị sĩ Dân chủ và một số thành viên đảng Cộng hòa đã lập luận rằng ông Trump phải chờ Quốc hội Mỹ đồng ý trước khi đưa quân đội Mỹ vào bất kỳ cuộc chiến nào chống lại Iran.
Truyền thông Mỹ đưa tin máy bay ném bom B-2 nước này đã thả tổng cộng 6 bom xuyên phá hầm ngầm GBU-57 MOP vào cơ sở Fordow. Trong khi đó hai tổ hợp Isfahan và Natanz bị tập kích bằng 30 tên lửa hành trình Tomahawk phóng từ tàu ngầm.
Iran khẳng định không rò rỉ phóng xạ sau đợt tấn công của Mỹ
Hãng thông tấn IRNA của Iran đưa tin, một phần của cơ sở hạt nhân Fordow đã bị tấn công, tuy nhiên cơ sở hạt nhân không chứa các vật liệu có khả năng gây phóng xạ.
Fordow – nơi được cho là một trong những cơ sở làm giàu urani then chốt trong chương trình hạt nhân của Iran – được xây dựng sâu khoảng 90 mét dưới lòng núi và có hệ thống phòng không bảo vệ nghiêm ngặt.
Phản ứng trái chiều
Chủ tịch Hạ viện Mỹ Mike Johnson cho biết, các cuộc không kích vào các cơ sở hạt nhân của Iran "nên là lời nhắc nhở rõ ràng cho các đối thủ và đồng minh của chúng ta rằng Tổng thống Trump rất nghiêm túc”.
Ông Johnson ca ngợi chiến dịch này là màn thể hiện “sức mạnh, sự chính xác và rõ ràng", nói thêm rằng Iran đã được trao mọi cơ hội để đồng ý giải trừ vũ khí, nhưng họ từ chối."
Chính sách Nước Mỹ trên hết đang được thực thi", ông Johnson viết, kêu gọi cầu nguyện cho quân đội Mỹ tham gia vào nhiệm vụ này.
Thượng nghị sĩ Mỹ Lindsey Graham cũng ca ngợi quyết định ném bom các cơ sở hạt nhân của Iran của Tổng thống Trump, gọi đó là "quyết định đúng đắn".
Tương tự, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant gọi đây là “quyết định táo bạo” của Tổng thống Trump. “Thế giới hiện đã an toàn hơn”, ông Gallant viết.
Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mỹ John Thune ủng hộ các cuộc tấn công của Mỹ vào Iran, nói rằng chúng giúp đảm bảo "vũ khí hạt nhân nằm ngoài tầm với" của Tehran.
Trong khi đó, hạ nghị sĩ đảng Dân chủ Sara Jacobs chỉ trích cuộc tấn công, gọi đây là hành động vi hiến và cảnh báo rằng việc đó có thể kéo Mỹ vào "một cuộc chiến tranh bất tận và chết chóc khác".
Đại diện phong trào Houthi của Yemen - Mohamed al-Farah - tuyên bố rằng việc Mỹ ném bom các cơ sở hạt nhân của Iran “không phải là hồi kết của cuộc chiến, mà là sự khởi đầu", cảnh báo: "Thời kỳ đánh rồi chạy đã qua rồi".Houthi trước đó đã dọa sẽ nhắm vào các tàu Mỹ nếu Washington tham gia chiến dịch của Israel.
Tổng thư ký Liên Hợp Quốc lên án cuộc tấn công
Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres lên án cuộc tấn công của Mỹ vào Iran là hành động leo thang nguy hiểm.
“Tình hình đang đứng trước nguy cơ vượt khỏi tầm kiểm soát, với hậu quả thảm khốc cho dân thường, khu vực và toàn thế giới. Điều quan trọng là phải tránh vòng xoáy hỗn loạn. Con đường duy nhất phía trước là ngoại giao. Hy vọng duy nhất là hòa bình”, Tổng thư ký Guterres nhấn mạnh.
Thủ tướng Israel Netanyahu: Cuộc không kích của Mỹ thay đổi lịch sử
“Xin chúc mừng Tổng thống Trump, quyết định táo bạo của ngài nhằm vào các cơ sở hạt nhân Iran, dựa trên sức mạnh to lớn và chính nghĩa của Mỹ, sẽ thay đổi lịch sử", Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố sau cuộc không kích của Mỹ nhằm vào vào các cơ sở hạt nhân của Iran.
Iran không bất ngờ
Truyền thông Iran cho biết các cơ sở hạt nhân đã được sơ tán "một thời gian" trước khi bị tấn công.
Theo tờ The New York Times, ông Mehdi Mohammadi, cố vấn cấp cao của ông Mohammad Ghalibaf, Chủ tịch Quốc hội Iran, cho biết trên mạng xã hội rằng Iran đã lường trước các cuộc tấn công nhằm vào Fordow từ vài đêm trước.
"Địa điểm này đã được sơ tán từ lâu và thiệt hại không phải là không thể khắc phục", ông viết, đồng thời nhấn mạnh: "Các người không thể ném bom vào tri thức".
Mỹ sử dụng bom GBU-57?
Giới chuyên gia tin rằng cách duy nhất để phá hủy cơ sở hạt nhân kiên cố như Fordow của Iran là sử dụng bom “phá boongke” (bunker-buster) GBU-57 – loại bom cực nặng do Mỹ sản xuất, chỉ có thể được thả từ máy bay ném bom B-2.
 |
Một nguồn tin am hiểu kế hoạch tấn công trên và một quan chức cấp cao Bộ Quốc phòng Mỹ cũng đã xác nhận rằng phía Washington đã sử dụng loại bom này, với hai quả được thả vào mỗi mục tiêu.
Tổng thống Trump cảm ơn quân đội Israel và ca ngợi các quân nhân Mỹ
"Tôi muốn cảm ơn quân đội Israel vì công việc tuyệt vời mà họ đã làm, và quan trọng nhất, tôi muốn chúc mừng những người yêu nước vĩ đại của Mỹ đã lái những cỗ máy tuyệt vời đó tối nay và toàn thể quân đội Mỹ để thực hiện một chiến dịch mà thế giới chưa từng thấy trong nhiều, nhiều thập kỷ. Không có quân đội nào trên thế giới có thể làm được những gì chúng tôi đã làm tối nay", ông nói.
 |
Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu từ Nhà Trắng, tối 21/6. (Ảnh: CNN) |
"Tôi cũng muốn chúc mừng Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Dan 'Razin' Caine, vị tướng tài ba, và tất cả những bộ óc quân sự lỗi lạc tham gia vào cuộc tấn công này", ông nói thêm.
Iran bắt đầu tấn công đáp trả
Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã phát hiện một số tên lửa được phóng từ Iran về phía Israel. Còi báo động đã được kích hoạt ở nhiều khu vực.
IDF tuyên bố Không quân Israel “đang đánh chặn để loại bỏ mối đe dọa”. Chính quyền Israel kêu gọi công chúng tuân thủ hướng dẫn từ Bộ Tư lệnh Mặt trận Nội địa.
 |
| Người dân di tản ở Haifa, (Israel), sau cuộc tấn công bằng tên lửa của Iran ngày 22/6. (Ảnh: AP) |
Đây là đợt phóng tên lửa đầu tiên của Iran kể từ khi Mỹ tuyên bố tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran.
Cùng lúc đó, Iran kêu gọi Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc tổ chức họp khẩn, hối thúc hội đồng lên án cuộc tấn công của Mỹ vào các cơ sở hạt nhân của nước này.
Trong bức thư, Đại sứ Iran tại Liên Hợp Quốc Amir Saeid Iravani gọi cuộc tấn công của Mỹ là "mối đe dọa nghiêm trọng đối với hòa bình, an ninh khu vực và quốc tế".
Ông Amir Saeid Iravani cũng cáo buộc các cuộc tấn công "được theo dõi bởi Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hợp Quốc”. Tuy nhiên, ông không đưa ra bằng chứng cho tuyên bố này.
Iran tuyên bố sẽ tự vệ bằng mọi cách
Trong một tuyên bố ngày 22/6, Bộ Ngoại giao Iran cáo buộc Mỹ “bắt đầu một cuộc chiến nguy hiểm chống tại Iran” bằng cách tấn công các cơ sở hạt nhân của nước này.
“Thế giới không được quên rằng chính Mỹ đã quay lưng lại với ngoại giao trong quá trình ngoại giao”, trích tuyên bố.
Bộ Ngoại giao Iran cho rằng cuộc tấn công này “vi phạm Hiến chương Liên Hợp Quốc và luật pháp quốc tế”, do đó “Mỹ phải chịu trách nhiệm hoàn toàn”.
Bộ cảnh báo, Iran có “quyền hợp pháp để kiên quyết đáp trả hành động của Mỹ, bảo vệ an ninh quốc gia và lợi ích của Iran bằng mọi biện pháp cần thiết”.
Trong một tuyên bố riêng, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi cáo buộc Mỹ “quay lưng với ngoại giao”.
“Tuần trước, chúng tôi đang đàm phán với Mỹ thì Israel quyết định quay lưng với ngoại giao. Tuần này, khi chúng tôi đang đàm phán với E3 (nhóm các bộ trưởng châu Âu) thì Mỹ quyết định quay lưng với ngoại giao”, ông Araghchi viết trên mạng xã hội X.
“Anh và đại diện Liên minh châu Âu (EU) nói rằng Iran phải trở lại bàn đàm phán. Nhưng làm sao Iran có thể trở lại với thứ mà chúng tôi chưa bao giờ rời bỏ, chứ đừng nói đến việc quay lưng?”, ông Araghchi đặt câu hỏi.
Ngoại trưởng tuyên bố, Iran sẽ bảo vệ chủ quyền, lợi ích và người dân nước này “bằng mọi cách”.
Vào hôm qua, 21/6, một số máy bay ném bom B-2 của Mỹ được cho là đá có mặt tại đảo Guam (theo giờ địa phương), trong bối cảnh Tổng thống Donald Trump cân nhắc việc có nên tham gia các cuộc không kích của Israel nhằm vào Iran hay không. Theo tờ Haaretz, khoảng 2 đến 4 máy bay ném bom tàng hình, cùng với 6 máy bay tiếp nhiên liệu, đã cất cánh từ căn cứ không quân Whiteman ở Quận Johnson, Missouri, hướng tới căn cứ hải quân của Mỹ trên đảo Guam.
 |
Theo thông tin tờ The New York Times thu thập được ngày 21/6, lo ngại nguy cơ bị ám sát, Lãnh tụ Tối cao Iran - ông Ayatollah Ali Khamenei đã rút lui vào hầm trú ẩn bí mật và đình chỉ toàn bộ liên lạc điện tử. Theo ba quan chức Iran thạo tin, ông Khamenei hiện chỉ liên lạc với các chỉ huy cấp cao thông qua một trợ lý đặc biệt, nhằm tránh bị Israel phát hiện nơi trú ẩn và bị tấn công trực tiếp. Từ sâu trong hầm trú ẩn, ông Khamenei đã chỉ định trước một loạt người thay thế trong hàng ngũ quân sự, đề phòng các chỉ huy thân cận tiếp tục bị thiệt mạng.
Tiếp tục cập nhật
